Αχμέτ Ζώγου

(1896-1961).Αλβανός πρωθυπουργός, πρόεδρος της δημοκρατίας και βασιλιάς. Γεννήθηκε στην περιφέρεια Μικρή Δίβρα (Μάτι) της Αλβανίας όπου η οικογένειά του είχε μεγάλα κτήματα. Καταγόταν από γονείς γνωστών οικογενειών, που πολλά από τα μέλη τους είχαν υπηρετήσει σε υψηλές θέσεις του τουρκικού κράτους. Ήταν μουσουλμάνος στο θρήσκευμα και αρκετά μορφωμένος, αν και δεν ακολούθησε συστηματικές σπουδές. Γνώριζε αλβανικά, τουρκικά και γερμανικά. Νεαρός ακόμη έγινε υπουργός των Εσωτερικών στην κυβέρνηση του Σουλεϊμάν Ντελβίνα, την πρώτη κυβέρνηση του ανεξάρτητου αλβανικού κράτους (1920). Ανέλαβε πρωθυπουργός για μικρό χρονικό διάστημα (Μάρτιος-Μάιος 1922), γιατί, εξαιτίας του αυταρχικού χαρακτήρα του, δημιούργησε πολλές αντιπάθειες και οι πολιτικοί αντίπαλοι εκμεταλλεύτηκαν την κατάσταση και τον ανέτρεψαν. Πρωθυπουργός έγινε τότε o Φαν Νόλι, ελληνομαθής επίσκοπος, που ήταν επικεφαλής εθνικιστικού κόμματος. H κυβέρνησή του όμως δεν κατάφερε μια αξιόλογη πρόοδο και έτσι o Α.Ζ. τον ανέτρεψε τον Δεκέμβριο 1924 με τη βοήθεια της Σερβίας, όπου είχε καταφύγει. Τον Φεβρουάριο του 1925 εξελέγη από την εθνοσυνέλευση πρόεδρος της δημοκρατίας για επτά χρόνια. Ο Α.Ζ. έδωσε τη συγκατάθεσή του σε όμιλο Ιταλών επιχειρηματιών να επενδύσουν κεφάλαια στην Αλβανία και έτσι δημιούργησε μονομερή εξάρτηση με την Ιταλία, η οποία με το σύμφωνο των Τιράνων (1926) και τη συνθήκη Συμμαχίας (1927) έκανε ουσιαστικά την Αλβανία προτεκτοράτο της. Τον Σεπτέμβριο του 1928 ο Α.Ζ. ανακηρύχτηκε βασιλιάς, ύστερα από συντακτική συνέλευση, η oποία τροποποίησε το σύνταγμα. Τα δέκα χρόνια που έμεινε στον θρόνο ο Α.Ζ. χαρακτηρίζονται από τη διαρκή αύξηση της ιταλικής διείσδυσης στην Αλβανία. Τελικά, o Μουσολίνι, επειδή έβρισκε ότι o Α.Ζ. δεν ήταν αρκετά ευπειθής στις διαταγές του, τον ανέτρεψε με ένοπλη επέμβαση και αποφάσισε να επιβάλει άμεσο έλεγχο στην Αλβανία. Τον Απρίλιο του 1939 ο Α.Z. και η οικογένειά του (σύζυγός του ήταν μια Ουγγαρέζα κόμισσα, με την οποία είχε αποκτήσει διάδοχο, τον Λέκα) διέφυγαν στο εξωτερικό, ενώ η αλβανική εθνοσυνέλευση, πέντε μέρες αργότερα, αποφάσιζε την ένωση της Αλβανίας με την Ιταλία και προσέφερε στον βασιλιά της Ιταλίας Βίκτορα Εμμανουήλ Γ’ το αλβανικό στέμμα. Το 1946 o Α.Ζ. καθαιρέθηκε επίσημα από τον αλβανικό λαό, που ανακήρυξε τη χώρα του λαϊκή δημοκρατία. Πέθανε στο εξωτερικό το 1961.